czarnuszka
Czarnuszka siewna Nigella sativa L.
Czarnuszka siewna to roślina jednoroczna z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae), osiągająca 30–60 cm wysokości.
Łodyga wzniesiona, rozgałęziona, naga lub lekko owłosiona.
Liście pierzasto podzielone, przypominają liście kopru.
Kwiaty pojedyncze, białe lub błękitne. Owoc to rozdęta, wielokomorowa torebka z czarnymi, trójgraniastymi nasionami o intensywnym aromacie i gorzko-pikantnym smaku.
Surowiec zielarski
Nasiona (Semen Nigellae sativae) i tłoczony z nich olej z czarnuszki (Oleum Nigellae sativae).
Skład i substancje czynne
Nasiona czarnuszki - kład i substancje czynne:
• olejek eteryczny (0,4–1,5%) z tymochinonem,
• olej tłusty (30–40%) z kwasami nienasyconymi (linolowy, oleinowy, eikozadienowy),
• saponiny, alkaloidy, flawonoidy, fitosterole,
• witaminy z grupy B, E, A oraz biotynę,
• minerały: Ca, Fe, Zn, Mg, Se, Cu, K.
Olej z czarnuszki składa się w ok. 85% z NNKT – niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych.
Tradycyjne zastosowanie czarnuszki
Tradycyjne zastosowanie czarnuszki w fitoterapii obejmuje działanie
• przeciwzapalne, przeciwskurczowe i przeciwbakteryjne,
• żółciopędne i oczyszczające,
• wspomagające trawienie i apetyt,
• łagodzące objawy alergii i astmy,
• przeciwpasożytnicze i przeciwreumatyczne,
• wspierające regenerację wątroby i układ odpornościowy.
Zastosowanie praktyczne
🔹 Olej z czarnuszki – spożywany profilaktycznie, 1 łyżeczka 2× dziennie przed posiłkiem; dodawany do sałatek i dań na zimno.
🔹 Nalewka – wspiera trawienie, łagodzi niestrawność i biegunki.
🔹 Zmielone nasiona – dodatek do wypieków, przyprawa o korzennym smaku.
🔹 Odwary i napary – do picia lub do użytku zewnętrznego przy problemach skórnych.
Przeciwwskazania
Nie stosować u kobiet w ciąży, dzieci poniżej 3 roku życia.
Nadmierne spożycie może powodować bóle brzucha, zawroty głowy lub świąd skóry.
Po olej z czarnuszki zapraszamy do Zielarni Warmińskiej lub naszego sklepu internetowego (kliknij tutaj).
Więcej o roślinach zielarskich znajdziesz na naszej platformie z kursami Joanna Kulczyk. Zaloguj się, a otrzymasz dostęp do ciekawych kursów oraz e-booków.
Bibliografia
Kaźmierczak, A., Wcisło-Dziadecka, D., Zmarzły N. 2018. Zdrowie z natury-czarnuszka siewna w produktach kosmetycznych i leczniczych.
Postępy Nauk Medycznych, 1A, 61-64.
Borusiewicz, M., Jaczeko, Z. 2015. Nigella sativa L. – roślinny surowiec o właściwościach plejotropowych. Postępy Fitoterapii, 4(16): 223-236.Adamska, A., Ochocka, R.J. 2016. Nigella sativa źródłem związków bioaktywnych. Postępy Fitoterapii, 17(2): 97-105.